Người xưa vẫn thường nói: “Dục tốc bất đạt”, càng nóng vội lại
càng khó đạt thành công. Chỉ có trầm tĩnh, mới nhìn rõ được vấn đề, mới có thể
từ trong rối ren, biến những thứ phức tạp thành đơn giản nhất.
Có một lần, học trò của Khổng Tử là Tử Hạ được phái đến một địa
phương của nước Lỗ để làm quan. Trước khi đi, Tử Hạ đến thăm hỏi Khổng Tử và thỉnh
giáo ông về việc cai trị.
Tử Hạ hỏi: “Thưa
thầy! Con xin hỏi thầy, làm thế nào để cai quản tốt một địa phương?”
Khổng Tử trả lời: “Chớ
mong muốn mau chóng, chớ nhìn cái lợi nhỏ. Muốn mau chóng thì không đạt,
nhìn lợi nhỏ thì việc lớn không thành”.
Câu nói của Khổng Tử chính là, khi làm một việc gì đừng một mực
muốn mau chóng, đừng ham muốn cái lợi nhỏ. Làm việc mà cầu mau chóng thì sẽ không
thành công, không đạt được mục tiêu. Người ham muốn cái lợi nhỏ thì sẽ không
làm thành được sự nghiệp lớn.
Vì sao nói “dục
tốc bất đạt” (nóng vội thì không thành công)? Đó là bởi vì, khi người
ta muốn làm một sự tình nào đó thật mau chóng thì cái tâm của người ta sẽ
không yên và vội vã hơn. Do đó, họ dễ dàng bị rơi vào tình thế rối ren, hoảng
loạn. Một khi tâm bị hoảng loạn thì sẽ khiến sự tình bị phức tạp hóa. Kết quả
khiến cho sự tình không thành, thậm chí còn làm hỏng việc.
Một người, tâm có thể trầm tĩnh thì mới nhìn được rõ vấn đề. Một
khi thấu tỏ được vấn đề, họ sẽ từ trong rối ren mà gỡ được ra và khi ấy, sự
tình phức tạp liền biến thành đơn giản.
Trong cuộc sống, rất nhiều khi chúng ta gặp phải những trường
hợp “dục tốc bất đạt”. Một người vội vã, nhìn bề ngoài thì tưởng như là làm việc
nhanh, mất ít thời gian hơn nhưng đến khi không đạt được kết quả thì mọi thời
gian và công sức đều là phí hoài.
Cho nên, khi gặp sự tình cần giải quyết, chúng ta cần tĩnh hạ
tâm xuống, dùng tâm thái bình tĩnh ôn hòa để làm việc. Ở bề ngoài mà nhìn thì
giống như mất nhiều thời gian hơn nhưng kỳ thực, thời gian hoàn thành lại ngắn
hơn. Quan trọng hơn là sự tình được hoàn thành một cách tốt nhất, có kết quả tốt
nhất.
Trên đời này, bởi vì vội vàng cuống quýt mà gặp
phải thất bại, không biết là có bao nhiêu người?
Vào mùa đông năm Thuận Trị thứ 7, ở một bến đò, có một người đàn
ông cùng một người hầu mang theo hành lý muốn đi vào thị trấn. Thị trấn ước chừng
cách đó khoảng hai dặm đường, nhưng trời đã bắt đầu tối.
Người đàn ông này lo lắng hỏi người chủ đò: “Xin hỏi, liệu tôi còn kịp vào thị trấn
trước khi cửa thành đóng không?”.
Người chủ đò trả lời:
“Cứ bình tĩnh, cửa thành vẫn còn đang mở, vội vàng có khi cửa thành lại đóng mất
rồi”.
Người đàn ông nghe xong, tức giận vì cho rằng chủ đò
đang giễu cợt mình nên bước đi ngay lập tức. Hai chủ tớ họ đi đến giữa đường
thì người hầu đột nhiên bị ngã khiến cho đống sách bị văng trên mặt đường. Người
hầu quá lo lắng, ngồi khóc, không đứng ngay lên được. Đến khi hai người họ sắp
xếp rồi buộc được đống sách lại cẩn thận và lên đường, đến nơi thì cửa thành đã
đóng lại rồi.
Bấy giờ, người đàn ông kia mới ngẫm nghĩ: “Câu nói của người chủ đò thật có tính
triết lý!”.
Trong cuốn “Hàn
Phi Tử: Ngoại trữ thuyết tả thượng” có ghi chép lại một câu chuyện
của vua nước Tề là Tề Cảnh Công như sau:
Thời Xuân Thu, Tề Cảnh Công là một vị quân chủ nổi danh tài
đức. Ông rất trọng dụng hiền tướng Yến Anh. Một hôm, Tề Cảnh Công đang đi
ngao du bên ngoài thì đột nhiên có quân lính đến báo rằng tướng quốc Yến Anh bị
bệnh nguy cấp. Tề Cảnh Công giật mình hoảng sợ, vội vã trở về xem bệnh
tình của Yến Anh ra sao. Vì muốn mau chóng trở về, Tề Cảnh Công ra lệnh
cho thuộc hạ chuẩn bị một xe ngựa và người điều khiển xe ngựa tốt nhất
để lên đường.
Trên đường trở về thành, Tề Cảnh Công nóng vội như trong lòng
đang có lửa đốt, xe ngựa mới đi mấy trăm bước ông đã bắt đầu than rằng, người
điều khiển xe ngựa đi quá chậm.
Vì thế, ông tự cầm dây cương và chính mình điều khiển xe ngựa.
Nhưng đi được mấy trăm bước, Tề Cảnh Công lại bắt đầu nổi trận lôi đình, chê rằng
con ngựa ấy đi quá chậm chạp. Cuối cùng, ông nhảy xuống xe ngựa và chạy bộ, kết
quả ông đã về muộn hơn một ngày so với xe ngựa.
Đăng nhận xét